Kutathmini Tishio

Moja ya maswali ya kwanza unapaswa kujiuliza unaponyanyaswa mtandaoni ni kama unyanyasaji huo unakufanya ujisikie si salama kimwili.

Ikiwa matumizi mabaya ya mtandaoni yamekufanya uhofie usalama wako wa kimwili au usalama wa wapendwa wako, tafadhali zingatia kwa uzito, ikiwa unajisikia huru na hilo.:

Usalama umejikita kwa ukweli, lakini pia ni hisia. Jinsi maoni ya chuki ya unyanyasaji wa kingono au vitisho vya kikatili yanavyokufanya uhisi kuwa yanafungamana na utambulisho wako, maisha yako, taaluma yako na muktadha wa unyanyasaji. Kwa mfano, ikiwa unajitambulisha kama mwanamke, unyanyasaji wa kijinsia mtandaoni unaweza kukufanya uhisi hauko salama kwa sababu tunajua kuwa wanawake wana uwezekano mkubwa zaidi wa kudhulumiwa kingono kuliko wanaume, na wanawake pia hupokea unyanyasaji wa kingono mtandaoni kwa kiwango cha juu zaidi kuliko wanaume.

Nchini Kenya, wanahabari mara kwa mara hushambuliwa kimwili na vikosi vya usalama na umma, vilevile hofu na vitisho vya wanasiasa na kupokonywa vifaa na polisi, kulingana na Waandishi Wasio na Mipaka. Takriban wanahabari 10 na waundaji wa maudhui ya kidijitali wamekamatwa tangu mwanzo wa janga hili na kutishiwa kufunguliwa mashtaka chini ya Sheria ya Matumizi Mabaya ya Kompyuta na Uhalifu wa Mtandao ya 2018, inaripoti Kifungu cha 19.Walishutumiwa kwa kuchapisha na kueneza habari za uwongo na za kutisha kwenye mitandao ya kijamii kuhusu coronavirus mpya. Mnamo Aprili 2020, Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Kupambana na Dawa za Kulevya na Uhalifu (UNODC) iliorodhesha Wakenya kama “wanyanyasaji wabaya zaidi kwenye Twitter“.

Hatimaye uko katika nafasi nzuri ya kutathmini hali yako ya usalama. Fuata silika yako na uamini maamuzi yako. Kumbuka kwamba inaweza kushawishi kupunguza au kuondoa vitisho vya mtandaoni, kwa hivyo inaweza kusaidia kupima hurika na rafiki unayemwamini, mwana familia au mfanyakazi mwenzako.

Maswali ya Kujiuliza

  • Je, mnyanyasaji wako ametoa tishio la wazi kwamba anakutaja mahususi na/au inajumuisha maelezo mahususi (“Mtu anapaswa kufanya jambo fulani” VS “Hivi ndivyo nitakavyokufanyia jambo hili”)?
  • Je, maudhui ya jumbe za anayekunyanyasa yana maelezo mahususi ya kibinafsi kukuhusu wewe au mpendwa wako (k.m., eneo lako, kazi yako, jina la shule ya mtoto wako)?
  • Je, unaona hakuna uhalisia “indicia of irrationalality”? Kwa maneno mengine, je, mnyanyasaji wako anatumia jina lake halisi, anwani ya barua pepe halisi, nambari halisi ya simu, au vinginevyo anajitambulisha waziwazi huku akikutishia?
  • Je, mnyanyasaji wako anajihusisha na mwenendo; kwa maneno mengine, je, wanakushambulia au kukutisha mara kwa mara na kwa njia ya pamoja?
  • Je, unamfahamu mtu anayekusumbua? Ikiwa ndivyo, je, unaamini kuwa wanaweza kuzidisha unyanyasaji?
  • Je, umedukuliwa? Yaani, je, akaunti zako zimeingiliwa au kuchukuliwa? Je, tabia – mara kwa mara, vurugu, na sauti – inaongezeka?
  • Je, mnyanyasaji wako ameshiriki (au ametishia kushiriki) picha zako za ngono wazi bila kibali chako?
  • Je, una wasiwasi kuwa maudhui ya jumbe za mnyanyasaji wako, zinazosambazwa hadharani, zitaathiri vibaya maisha yako ya kibinafsi au ya kitaaluma?

Ikiwa umejibu “ndiyo” kwa swali lolote kati ya yaliyo hapo juu, tafadhali zingatia tena kwa uzito:

Iwapo hujisikii salama kujihusisha na watekelezaji sheria na huna usaidizi wa mwajiri, wasiliana na mashirika yasiyo ya faida ambayo yanaunga mkono uhuru wa vyombo vya habari na haki za binadamu na kwa vyama vya kitaaluma au wafanyakazi wenza unaowaamini kwa usaidizi. Ikiwa bado huna uhakika kabisa wa kufanya, angalia maelezo Electronic Frontier Foundation’s Mwongozo wa Tishio, ambayo hupitia mfululizo wa maswali ya kina zaidi.

MUHIMU: MAELEZO YANAYOTOLEWA KWENYE UKURASA HUU WA WATANDA HUTOLEWA KWA MADHUMUNI YA KIELIMU TU. MAELEZO HAYAFANYI, NA HAYAKUSUDIA, KUUNGA USHAURI WA KISHERIA, WALA HAYAKUSUDII KUBADILISHA MSAADA WA WAKILI AU UTEKELEZAJI WA SHERIA.